مراحل تولید برنج ایرانی – از شالیزار تا سفره
تولید برنج ایرانی یک فرآیند دقیق و پرزحمت است که از کاشت تا برداشت و فرآوری، مراحل مختلفی را شامل می‌شود.
⸻
۱. آماده‌سازی زمین و کاشت بذر
• زمین‌های شالیزاری در اواخر زمستان یا اوایل بهار آماده می‌شوند.
• زمین شخم زده شده و با آب‌گیری اولیه، خاک برای کاشت آماده می‌شود.
• بذرهای برنج در محیطی گلخانه‌ای یا در خزانه‌های مخصوص پیش‌کشت و جوانه‌دار می‌شوند.
⸻
۲. نشاکاری (انتقال نشا به زمین اصلی)
• بعد از رشد کافی، نشاهای برنج در زمین اصلی کاشته می‌شوند.
• این کار معمولاً به دو روش دستی (سنتی) یا مکانیزه (با دستگاه نشاکار) انجام می‌شود.
• در این مرحله، شالیزار کاملاً غرقاب شده تا ریشه‌های برنج به‌خوبی در خاک مستقر شوند.
⸻
۳. داشت (مراقبت و نگهداری از برنج)
• در این مرحله، برنج به آب، تغذیه مناسب و کنترل علف‌های هرز نیاز دارد.
• کشاورزان از روش‌های سنتی یا دستگاه‌های مخصوص برای وجین علف‌های هرز استفاده می‌کنند.
• بیماری‌ها و آفات نیز کنترل می‌شوند تا کیفیت محصول حفظ شود.
⸻
۴. برداشت برنج
• پس از ۳ تا ۴ ماه، خوشه‌های برنج زرد و آماده برداشت می‌شوند.
• برداشت به‌صورت دستی (با داس) یا مکانیزه (با کمباین مخصوص برنج) انجام می‌شود.
• بعد از برداشت، شالی‌ها برای خشک‌شدن روی زمین پهن می‌شوند یا در خشک‌کن‌های صنعتی قرار می‌گیرند.
⸻
۵. فرآوری برنج (تبدیل شالی به برنج سفید)
بعد از برداشت، شالی به کارخانه‌های شالیکوبی منتقل شده و مراحل زیر را طی می‌کند:
1. خشک کردن شالی – برای جلوگیری از کپک‌زدگی و خراب شدن دانه‌ها.
2. پوست‌گیری (جداسازی پوسته سخت شالی) – شالی تبدیل به برنج قهوه‌ای می‌شود.
3. سفید کردن (حذف سبوس و تبدیل به برنج سفید) – این مرحله با دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود.
4. الک و بوجاری (جداسازی برنج‌های شکسته از سالم) – برنج‌های سالم جدا شده و دانه‌های شکسته برای فرآوری‌های دیگر استفاده می‌شوند.
5. بسته‌بندی و عرضه به بازار – در نهایت، برنج‌های درجه‌بندی‌شده در کیسه‌های مخصوص بسته‌بندی شده و به بازار عرضه می‌شوند.
⸻
۶. نگهداری و مصرف
• برنج باید در جای خشک و خنک نگهداری شود تا کیفیت آن حفظ شود.
• هنگام مصرف، روش‌های پخت مناسب (آبکش یا کته) باعث می‌شود عطر و طعم برنج ایرانی بهتر حفظ شود.
⸻
برنج ایرانی به دلیل عطر، طعم و کیفیت بی‌نظیرش یکی از بهترین برنج‌های دنیا محسوب می‌شود. فرآیند تولید آن، از کاشت تا مصرف، نیازمند مهارت و دقت بالایی است که کشاورزان ایرانی به‌خوبی از عهده آن برمی‌آیند.
